به نام خدا
آتشفشان ها:
می توان گفت آتشفشان ها دهانههایی می باشند که در آنها گدازه، تفرا (صخره های کوچک) و بخار به سطح زمین فوران میکنند. بسیاری از کوهها با چین خوردگی، گسل، بالا آمدن و فرسایش پوسته زمین شکل میگیرند.باید گفت زمینهای آتشفشانی در اثر تجمع آهسته گدازه فوران شده ساخته شده،دریچه ممکن است به صورت یک فرورفتگی کوچک به شکل کاسه در قله یک مخروط یا کوهی به شکل سپر قابل مشاهده باشد. از طریق تعدادی ترک در داخل و زیر آتشفشان، دریچه هوا به یک یا چند محل ذخیره شده از سنگ مذاب یا تا حدی مذاب (ماگما) متصل میشود. این ارتباط با ماگمای تازه باعث میشود که آتشفشان بارها و بارها در همان مکان فوران کنند، با گزیده همراه باشید.
آتشفشان ها
بوجود آمدن این بلای طبیعی:
این پدیدهای در حوزه علم زمینشناسی است که در زبان ساده میتوان آن را فوران تودههای مذاب از حفرههای سطح زمین دانست، کره زمین در ابتدا کرهای گداخته بوده است و در طول سالهایی که از عمر آن میگذرد، پوسته بیرونی به لایهای سخت تبدیل شده و بر اثر عبور مواد مذاب از منافذ، بخشهایی از این پوسته سوراخ شده و مواد مذاب داخل آن به سطح زمین رسیده اند. در هر پدیده ، مخلوطی از سنگهای آتشفشانی، گازهای درون زمین و خاکستر به سطح زمین فوران میکنند.
در حالت کلی در مناطقی از زمین که پوسته سخت آن حالت فرورفته یا برآمده داشته باشند رخ میدهد ،همچنین کوههای آتش فشانی نیز به همین ترتیب در طول زمان با انباشت مواد مذاب سرد شده به وجود آمدهاند.در تعریف علمی، یک ساختمان زمینشناسی است که مواد مذاب درون زمین از طریق آن به پوسته بیرونی و سطح زمین میرسند. انباشت مواد گداخته هسته زمین که شامل گاز، مایع و جامد هستند در یک منطقه سبب ایجاد کوه آتشفشانی میشود. در هر نقطه از زمین که بهلحاظ ساختار، پوسته برای فوران آتشفشان مناسب باشد نیز کوههای آتشفشانی تشکیل میشوند.
آتشفشان ها
دهانه انفجاری چیست:
گفته می شود ساختمان آتشفشان شامل دودکش، دهانه انفجاری و مخروط آتشفشانی میشوند،و بسته بهشدت انفجار آتشفشان، قطر دهانه متفاوت بوده و مواد فورانی نیز شکل مخروط آتشفشانی را تعیین میکنند. فوران آتشفشان شامل ماگما، لاوا یا گدازه و سنگهای آتشفشانی میشوند. ماگما داغ، سیال و سیلیکاتی است و ماده اصلی سازنده سنگها به شمار میرود. سنگهای آتشفشانی پس از افتادن روی سطح زمین به سرعت سرد میشوند. سنگهای اطراف کوه آتشفشان ساختار شیشهای دارند و از انواع سنگهای ریزدانه هستند.
از مهمترین آثار فوران آتشفشانها میتوان به تشکیل چشمههای آبگرم اشاره کرد. آبهای سطحی و زیرزمینی پس از برخورد با سنگهای داغ، گرم شده و وارد چرخه آب میشوند. این روند در اطراف کوههای آتشفشانی چشمههای آبگرم را ایجاد میکند. از دیگر آثار فوران آنها میتوان به تغییر کوتاه مدت آب و هوایی در جهان اشاره کرد، پس از هر بار آتشفشان، کره زمین کاهش دمای ملموسی را تجربه میکند، اما مرگ و میر انسانها و جانوران و تخریب ساختمانها و سازهها از آثار مخرب فوران آتشفشانها هستند. امروزه با کمک سایر رشتههای علمی و مطالعه بر پدیده آتشفشان، میتوان پیشگوییهای نسبی درباره احتمال فعال شدن کوههای آتشفشانی خاموش به دست آورد. آتشفشان پدیدهای جهانی به شمار میرود و در سایر کرات منظومه شمسی نیز اتفاق میافتد.
آتشفشان ها
چگونه این پدیده طبیعی فعال می شود:
باید بدانید که فوران آتشفشانی بسیار فراتر از آن چیزی است که در ظاهر میبینیم. در واقع فعل و انفعالات داخل زمین بههمراه عوامل خارجی باعث شکلگیری پدیده آتشفشان میشوند. حرکت صفحات زمین، تغییرات آب و هوایی و حرکت ماگما در نزدیکی هسته زمین، دلایل اصلی فوران آتشفشانها هستند که گفته می شود سنگهای لایههای زیرین زمین، در اثر گرمای هسته زمین ذوب میشوند و مایعی مذاب به نام ماگما با درجه حرارت بالا تولید میکنند. این گدازهها زیر پوستهای جامد مخفی میمانند تا زمانی که بهدلیل کمتر شدن چگالی بهسمت بالا شروع به حرکت میکنند. در این مرحله گازهای موجود در گدازهها تا ۱۰۰۰ برابر اندازه واقعی خود بزرگ میشوند که مانند بمبی آماده انفجار هستند. با رسیدن به سوراخ پوسته زمین، گدازههای ماگما رها میشوند و انفجاری با درجه حرارت بیش از ۱۰۰۰درجه سانتیگراد با بیش از ۷۰۰ کیلومتر در ساعت اتفاق میافتد.
همچنین در بعضی فورانهای آتشفشانی انفجارهای پیاپی رخ میدهد که بهدلیل افزایش انرژی گازهای منبسط است. استحکام کم سنگهای پوسته زیرین زمین و تغییرات شدید آب و هوایی مانند آب شدن یخچالهای طبیعی، اثر زیادی بر احتمال فعال شدن آتشفشانهای خفته دارند.با وجود پیشرفت هر روزه تکنولوژی در زمینه بررسی گازهای اطراف آتشفشانها و همین طور بررسی تغییرات حرارتی اعماق زمین، پیشبینی وقوع پدیده آتشفشان هنوز برای بشر ممکن نیست. البته دانشمندان موفق به شناسایی آتشفشانهای فعال یا کوههای با احتمال فعالیت آتشفشانی شدهاند، اما هنوز از زمان فوران آتشفشانها کسی خبر ندارد.
جریانهای پیروکلاستیک چیست:
به نوعی خطرناکترین و مخربترین جنبه آتشفشانی انفجاری هستند. این جریانها به انواع مختلف ابرهای درخشان، بهمنهای درخشان یا جریان خاکستر گفته میشوند، اما در اندازهها و انواع مختلف وجود دارند و ویژگی مشترک آنها امولسیون سیال شده از ذرات آتشفشانی، گازهای فوران کننده و هوای به دام افتاده است ،که همچنین منجر به جریان ویسکوزیته بسیار کم برای حرکت بسیار زیاد و چگالی کافی برای پوشاندن سطح زمین میشوند. یک جریان آتشفشانی میتواند روی لب یک دریچه فوران کننده ریخته شود، یا ممکن زمانی ایجاد شود که یک ستون خاکستر بیش از حد متراکم شود و نتواند به بالا آمدن ادامه دهد و دوباره به زمین بیفتد.
از فوران آن جلوگیری نمی شود:
می توان گفت آتشفشانها در شکلها و انواع مختلفی اتفاق میافتند. فوران آنها ممکن است بهصورت نقطهای، شکافی یا پلهای صورت بگیرد. آتشفشانها از نظر شکل ظاهری به سه دسته تقسیم میشوند:
آتشفشانهای سپری بهشکل یک گنبد صاف هستند و بهآرامی رخ میدهند،یعنی تا جایی که ساکنان اطراف آن فرصت دور شدن از آتشفشان را دارند.آتشفشانهای چینهای نوع دیگری از فوران هستند که شکل مخروطی دارند و با شدت زیاد اتفاق میافتند. در این نوع از فوران آتشفشانی شدت و سرعت انفجار مجالی برای گریز ساکنان اطراف آن باقی نمیگذارد. انفجار آتشفشان کوه آگونگ در جزیره بالی بین سالهای ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۴، از نوع انفجار چینهای بود که متاسفانه تلفات زیادی در بر داشت. آخرین نوع فوران، کاسه آتشفشانی نام دارد که ظاهری دایرهای شبیه به حوضچه دارد، گفته می شود شدت فوران در این نوع به حدی است که دیوارههای محافظ ماگما از بین میروند.
آتشفشان ها
فعال ترین ها:
آن طور که محققان و زمین شناسان گفته اند مونالوا Mauna Loa)) بزرگترین آتشفشان کره ما می باشد، این آتشفشان در قسمتی از جزایر هاوایی است. اندازه ی قاعده مخروط مونالوا ۶۰۰ کیلومتر و ارتفاع قله اش نسبت به سطح اقیانوس آرام ۱۰ کیلومتر است. مونالوا در سال ۱۹۵۰ همه ی روستاهای اطراف خود را به نابودی کشاند.پوپوکاتپتل Popocatépetl) ) یکی از فعال ترین آتشفشانی های دیگر است که در بین یخچال های طبیعی قرار گرفته است. فاصله آن تا پایتخت مکزیک ۳۶ کیلومتر است،سال ۲۰۰۰ پوپوکاتپتل آخرین فوران خودش را به نمایش گذاشت که با تدبیر و دستور دولت برای پیشگیری از آسیب های جدی ناشی از فوران این آتشفشان پر کار، بومیان منطقه مجبور شدند خانه و کاشانه را رها کرده و آواره دشت و بیابان شوند و به شهرهای اطراف پناه ببرند.
آتشفشان ها
چند آتشفشان فعال دیگر:
آتشفشان تال(Taal Volcano) در جزیره لوزون فیلیپین به باور زمین شناسان یک نوع پیچیده است. این کوه و حشت انگیز اما زیبا که دومین کوه فعال فیلیپین محسوب می شود بیشتر مواقع دود غلیظی از دهانه اش بیرون می آید که زمین شناسان به گردشگران توصیه اکید دارند از این زیبای خفته فاصله بگیرند چون امکان فوران آن بسیار زیاد است. از سال ۱۵۷۲ میلادی تا کنون ۳۳ بار فوران کرده که حاصل کارش نابودی سرتاسر منطقه برای چندین بار بوده است و بیشتر از شش هزار تن را به کام مرگ کشانده است.
مونته سرات کشف کریستف کلمب (Monte Serrat volcano)در دریای کاراییب است او نخستین کسی بود که در قرن ۱۵این آتشفشان را شناخت و نام مونته سرات را به آن داد. سال ۱۹۹۵ در این منطقه اوضاع وخیم شد و ساکنانش آن جا را ترک کردند. وقتی این ساکنان قصد بازگشت به خانه و کاشانه را کردند و به شهرشان پلیموث برگشتند به جای شهری زیبا با منطقه ای کاملا ویران و نابود شده مواجه شدند.
آتشفشان ها
در جنوب کلمبیا و نزدیک مرز اکوادور یکی از فعال ترین های جهان قرار دارد که گالراس (Galeras) نام دارد. محققان زمین شناس فعالیت این کوه را حداقل یک میلیون دانسته اند. گالراس چندین فوران داشته و اولین فورانش سال ۱۵۸۰ بوده است و مقام فعال ترین آن کلمبیا را به خود اختصاص داده است.یکی دیگر از نوع فعال ایافیاتلایوکوتل
(Eyjafjallajökull) در سرزمین یخی ایسلند می باشد.که در دوره های گوناگون فورانهای بزرگی داشته و آخرین آن سال ۲۰۱۰ بوده است که یکی از بزرگترین فوران های خود را به نمایش گذاشت. گفته می شود یکی از آتشفشان های فعال جهان است.