به نام خدا
اولین حاکمان روی زمین : بخش دوم
دایناسورها به انگلیسی : (Dinosaurs)
ما در گزیده می خواهیم شما را با این گروه که به نوعی حاکمان اولیه زمین محسوب می شوند بیشتر آشنا کنیم پس همراه ما باشید .
اولین حاکمان روی زمین
انقراض دایناسورها کی اتفاق افتاد :
می توان گفت با پایان دوره کرتاسه در حدود ۶۵ میلیون سال قبل، انقراض دسته جمعی کرتاسه، ترشیری (K-T) رخ داد که بر اثر آن دایناسورها به طرز مرموزی ناپدید شدند. همراه با دایناسورها، خزندگان دریایی ترسناکی مانند موساسور (Mosasaurs)، ایکتیوسور (Ichthyosaur)، پِلیسیوسوریا (Plesiosauria) و همچنین همه خزندگان بال‌دار (پتروسورها) نیز از بین رفتند. شاید در این واقعه جنگل‌های دیرینه سراسر کره زمین شعله‌ور شده و در آتش سوخته باشند. در حالی که برخی از پستانداران، پرندگان، خزندگان کوچک، ماهی‌ها و دوزیستان زنده مانده بودند، گفته می شود تنوع زیستی در بین اشکال باقی مانده به طرز چشمگیری کاهش یافته بود ، همچنین نظریه‌های متعددی درباره علت این انقراض گسترده وجود دارد. علاوه بر این که فعالیتهای آتشفشانی و تکتونیکی بسیار زیادی که در آن زمان رخ می‌داد، و باز گفته می شود یک سیارک غول پیکر در حدود ۶۵٫۵ میلیون سال پیش به زمین برخورد کرد. که محل این برخورد دهانه چیکسالوب (Chicxulub crater) نام دارد که شامل یک گودال بسیار بزرگ در مکزیک می باشد .
اولین حاکمان روی زمین
بقایای دهانه عظیم چیکسالوب :
گفته می شود نیروی حاصل از این برخورد که برابر با ۱۸۰ تریلیون تن TNT بود، سبب پراکنده شدن حجم عظیمی از خاکستر و گرد و غبار در اتمسفر زمین شد و این ذرات جلوی ورود نور و گرمای خورشید را گرفته و سبب ایجاد یک زمستان طولانی شدند که آب و هوای سراسر کره زمین را به شدت تغییر داد. علاوه بر آن به علت نبود نور کافی بسیاری از گیاهان دیگر قادر به فتوسنتز نبودند ، شاید به همین علت دایناسورهای گیاهخوار از گرسنگی تلف شدند و به دنبال آن دایناسورهای گوشتخوار مدتی از لاشه‌های باقی مانده تغذیه کردند ولیکن پس از مدتی آنها نیز به کلی از بین رفتند.
اولین حاکمان روی زمین
باطبقه بندی دایناسورها آشنا شوید :
گفته می شود دانشمندان در دهه ۱۸۲۰ با کشف استخوان‌های مگالوسوروس در کشور انگلستان برای اولین بار به مطالعه دایناسورها پرداختند ، سپس در سال ۱۸۴۲ سر ریچارد اوون دیرینه شناس برجسته انگلیسی نام دایناسور را اختراع کرد. از آن زمان به بعد فسیل دایناسورها در سراسر جهان توسط دیرین شناسان مورد مطالعه قرار گرفت.و در ادامه در این زمینه دانشمندان بطور سنتی دایناسورها را به دو دسته کلی سورایسکیا و اورنیتیشیا تقسیم می‌کنند. دسته سورایسکیا لگن مشابه مارمولک داشتند و دسته اورنیتیشیا لگن شبیه به پرندگان داشتند. در این دو دسته، هم دایناسورهای دوپای تروپود و هم دایناسورهای چهارپای ساروپود وجود دارند. پس از این دسته بندی، دایناسورها به جنس‌های بیشماری مانند تیرانوسوروس یا تریسراتوپس طبقه بندی شده و هر جنس به یک یا چندین گونه تقسیم می‌شود. که چند نمونه را مثال می زنیم:
اولین حاکمان روی زمین
اورنیتیشیا :
می توان گفت اورنیتیشین‌ها (پرنده کفلان) گروهی از دایناسورهای شاخدار هستند که شامل خانواده تریسراتوپس، استگوسوروس و دایناسورهای زره پوش آنکیلوسوریدها بوده است، این دایناسورها منقار داشته و عمدتاً گیاهخوار بودند. اورنیتیشین‌ها ساروپودهای کوچکی بودند که در گله‌ها زندگی می‌کردند و طعمه دایناسورهای بزرگتر بودند. جالب است که دایناسورهای اورنیتیشیا حداقل سه بار در تاریخ تکاملی خود از حالت دو پا به حالت چهار پا تغییر کرده‌اند، در این مورد دانشمندان اعتقاد دارند که آنها در اوایل دوره تکامل خود می‌توانستند هر دو حالت را داشته باشند.
اولین حاکمان روی زمین
سورایسکیا :
باید گفت بسیاری از دایناسورهای معروف نظیر تیرانوسوروس رکس، ولوسیراپتور ، دینوناچس و آلوسوروس در گروه سورایسکین‌ها قرار می‌گیرند. یعنی دایناسورهای (خزنده‌کفلان) دارای لگن‌های رو به جلو بودند که شبیه به حیوانات بدوی است. آنها غالباً گردن بلند، دندان‌های بزرگ تیز و انگشتان دوم بلندی نیز داشتند. همچنین سورایسکین‌ها به دو گروه ساروپودهای چهارپای گیاهخوار و تروپودهای دوپای گوشتخوار (که گفته می شود پرندگان امروزی از این گروه تکامل یافته‌اند) تقسیم می‌شوند. تروپودها روی دو پا راه می‌رفتند و گوشتخوار بودند، این گروه به راحتی از سایر دایناسورها قابل تشخیص بوده اند. ونحوه تغذیه تروپودهای بزرگ مانند جایگانوتوسوروس و اسپینوسوروس همیشه برای دانشمندان مورد سوال بوده ، آیا آنها لاشخور بودند یا طعمه‌های خود را شکار می‌کردند. که باز شواهد نشان می‌دهد این دایناسورها مانند جانوران فرصت طلب به صورت گروهی به شکار می‌پرداختند. برخی از این دایناسورها مانند ماجونگاسوروس هم نوع خواری نیز می‌کردند. گفته می شود این دایناسورهای گیاهخوار بودند که دارای سر کشیده، گردن و دم بلندی بودند. برخی از آنها جزو بزرگترین جانداران تاریخ بودند، اما مغزهای کوچکی داشتند. غول‌های مهربانی مانند آپاتوسوروس براکیوسوروس ، دیپلودوکس و آرژانتینوسوروس نیز به این گروه تعلق داشتند.
اولین حاکمان روی زمین
دایناسورهای پرنده :
در این زمینه هم شواهد فسیلی نشان می‌دهند که برخی از دایناسورهای پیشرفته دارای پر یا بدن پر، مانند بودند، اما بسیاری از آنها پرواز نمی‌کردند. آرکئوپتریکس که به عنوان قدیمی‌ترین و اولین پرنده تاریخ در نظر گرفته می‌شود به صورت کاملاً متفاوتی پرواز می‌کرد. این دایناسور مانند بلدرچین و قرقاول‌های امروزی در مسیرهای کوتاه به صورت انفجاری پرواز می‌کرده و توانایی پرواز در مصافت‌های بلند را نداشته است . خیلی از مردم تصور می‌کنند که پتروسورها دایناسور بودند، در حالی که آنها از نظر فنی دایناسورها نبودند بلکه از نزدیکترین خویشاوندان دایناسورها بودند. پتروسورها دارای استخوان‌های توخالی، مغز و چشم‌های نسبتاً بزرگی بودند و برخی از آنها چنان بزرگ بودند که بال‌هایی به طول ۱۰ متر داشتند ، بال‌های این خزندگان غشایی از پوست و ماهیچه بود که در امتداد بازوها قرار داشت و تا جلوی انگشت‌ها می‌رسید، این خانواده شامل پتروداکتیل‌ها بود که سر استخوانی و کشیده داشتند. پتروسورها نیز مانند بسیاری از جانوران زمین در انقراض کرتاسه ۶۵ میلیون سال پیش از بین رفتند.
اولین حاکمان روی زمین
خزندگان دریایی :
باید بدانید که در عصر دایناسورها اتفاقات زیادی در اقیانوس‌های زمین رخ داده و جانورانی با ظاهر عجیب وغریب مانند لیوپلورودون ، مائوسوروس و باسیلوسورس که شباهت بسیاری نیز به تمساح داشتند تکامل یافته بودند و بعدها منقرض شدند. از خزندگان دریایی معروف می‌توان به جنس ایکتیوسوروس اشاره کرد، این جانوران متعلق به خانواده ایکتیوپترجیا بودند، گروهی از خزندگان دریایی دارای باله ماهی که در انتهای ژوراسیک منقرض شدند، این جانوران این گروه شکارچیان بسیار قدرتمندی بودند.
