به نام خدا
سونامی و تسونامی:
آبتاز یا آبلرزه با نام سونامی به انگلیسی ( Tsunami ) یکی از بلایای طبیعی می باشد .حالا سونامی به لرزش شدید آب دریا گفته می‌شود که در پی زمین‌لرزه‌های زیر دریا پدید می‌آید. آبی که به لرزه درآمده به‌شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورَد. این حرکتِ سریع می‌تواند در نتیجهٔ یک زلزلهٔ زیرآبی رخ دهد یا بر اثر لغزیدن صخره، یا یک انفجار آتشفشانی یا هر حادثهٔ دیگری که انرژی زیادی دارد ایجاد شود. در این مطلب همراه گزیده باشید .
سونامی و تسونامی
موج های خشمگین چگونه تشکیل می شوند:
به گزارش پایگاه اینترنتی رادیو آلمان، لغت Tsunami از زبان ژاپنی منشا گرفته و یک واژه اختصاصی برای توصیف امواجیست، با طول موجی عظیم،که بر اثر اعمال نیروهای ناگهانی بر آب، بوجود می آیند.گفته می شود این لغت از زبان ماهیگیرانی گرفته شده که، پس از صید ماهی، محل سکونت خود بازگشته و جز نابودی و خرابی، چیزی را مشاهده نمی کردند، اگر چه آنها، سوار بر قایقهای خویش در دریا، موجی را ندیده بودند.به گزارش این پایگاه اینترنتی یک تسونامی، ممکن است، بر اثر وقوع زمین لرزه، لغزش قطعات پوسته زمین، بروز آتشفشان در عمق دریاها، انفجارهای اتمی ، بر پوسته زمین در عمق اقیانوس، بوجودآید.
همچنین می توانند، بر اثر جابجا شدن توده های عظیم گل نیزدر عمق دریا، یا تغییرات جوی تولید شوند، این موج ها قادرند، با سرعتی به میزان ۱۰۰۰ کیلومتر در ساعت گسترش یابند وکل مساحت یک اقیانوس را در برگیرند، امواج تسونامی، گاهی در سواحل دریابه ارتفاع ۳۰ متری می رسند .
سونامی و تسونامی
عبور امواج از اعماق دریا:
گفته می شودتا زمانیکه یک تسونامی، از اعماق اقیانوس عبور می کند، فاصله قله یک موج تا موج بعدی حدود ۱۵۰ کیلومتر یا حتی بیشتر می باشد، که دامنه این امواج، تنها چند دسیمترمی باشد،به همین دلیل، نشانی از این امواج پر قدرت، در سطح اقیانوس به چشم نمی خورد اما به محض اینکه، تسونامی به آبهای کم عمق ساحلی نزدیک می شود،سرعت آن کاهش یافته و دامنه آنبه مراتب افزایش می یابد.شکل کرانه های ساحلی، فرم جزایر منطقه و یا دهانه رودخانه ها و خلیج هابر قدرت و شکل تسونامی، تاثیر می گذارند و آنرا تغییر می دهند.و گاهی، در قالب تنها یک موج عظیم سیلابی بروز می کنند.در منطقه اقیانوس آرام، بطور متوسط هر سال، تقریبا دو تسونامی نابود،تسونامی ها می توانند هر جایی که یک ضربه ناگهانی، توازن توده های آب را از میان می برد، بوجود می آیند،
اینکه زمین لرزه ها در اعماق اقیانوس،کی به وقوع می پیوندند را، به زحمت میتوان پیش بینی کرد، به همین دلیل، در اقیانوس هند، سیستم های دقیقی برای ثبت و اعلام خطر،بکار گرفته می شوند و به همراه آنها، تیمی از متخصصان زلزله شناسی، مراقب اوضاع هستند،برای مثال:
به محض بروز زمین لرزه ای، با شدت ۷ درجه در مقیاس امواج درونی زمین (ریشتر)،مرکز هشدار تسونامی، دراقیانوس آرام، دست بکار شده و این خبر را به اطلاع مسوولان امر می رساند که دانشمندان تلاش می کنند پیش بینی کنند که، آیا خطر بروز یک تسونامی، وجود دارد، یا نه و مسیر احتمالی آن چگونه خواهد بود.پس از آن است که، از مردم مناطق تحت خطر درخواست می شود به مناطق مرتفع تر بگریزند.
سونامی و تسونامی
پای تسونامی وقتی به خشکی برسد:
باید بدانید که زمانی که اولین بخش های تسونامی در زیر آب به خشکی نزدیک می شود سبب ایجاد حالت مکش می شود و آب های ساحلی را می مکد و به سمت خود جذب می کند، در این لحظه اگر شما در ساحل باشید متوجه عقب نشینی یکباره آب دریا می شوید ،یک تسونامی معمولا از مجموعه ای از امواج تشکیل شده است که قطار امواج نامیده می شود و با رسیدن امواج مکرر امواج به ساحل یکی پس از دیگری خشکی ها را در هم می کوبند.
در بسیاری ممکن است با امواج بزرگ و مخرب خود را نشان ندهند بلکه ممکن است در مدت کوتاهی با امواج کوچک و سریع سواحل را در خود غرق کنند. بهترین دفاع در مقابله هشدار زودهنگام است که به مردم امکان بدهد مناطق بلندتر را بیایند. (سیستم هشداردهنده سونامی اقیانوس آرام مجموعه ای از ۲۶ کشوری است که در مناطق هاوایی قرار دارند و شبکه ای متشکل از تجهیزات لرزه نگاری و اندازه گیری سطح آب برای شناسایی به موقع را دارند )
سونامی و تسونامی
یکی از بزرگترین موج ها به ارتفاع ۵۲۵ متر:
گفته می شود یکی از بزرگترین سونامی ثبت شده تاریخ معاصر با ارتفاع بی سابقه ۵۲۵ متر در خلیج لیتویا در آلاسکا اتفاق افتاد،در شب ۹ جولای ۱۹۵۸، زمین لرزه ای در امتداد گسل Fairweather در پان‌هندل آلاسکا بیش از ۳۰ میلیون متر مکعب سنگ را در ارتفاعات ساحل شمال شرقی خلیج لیتویا از جا کند گفتنی ست،این موج چنان قدرتی داشت که به طور کامل از روی تمام زمینی که ورودی گیلبرت را از بدنه اصلی خلیج لیتویا جدا می‌کرد، عبور کرد. سپس موج در تمام طول خلیج لیتویا، بر فراز (لا چاوسی اسپیت) و به سمت خلیج آلاسکا ادامه مسیر داد. این موج با قدرت زیاد خود، تمام درختان و پوشش گیاهی تا ارتفاع ۵۲۴ متری از سطح دریا را از بین برد. میلیون‌ها درخت توسط این موج از ریشه کنده شدند و آب آنها را با خود برد. این بالاترین تخریبی است که تاکنون توسط یک سونامی ثبت شده است.
کلام آخر:
هنگامی که آب به سمت بالا رانده می‌شود، جاذبه بر روی آن عمل می‌کند، وانرژی را به طور افقی به موازات سطح آب هدایت می‌کند. سپس انرژی از میان اعماق آب از مرکز اولیه جنبش به اطراف گسترش می‌یابدسرعت واقعی سونامی با اندازه‌گیری عمق آب در نقطه‌ایی که سونامی از آن می‌گذرد، محاسبه می‌شود، وقتی به آب کم عمق کنار ساحل ضربه می‌زند.آب کم عمق و خشکی ساحلی باعث متراکم‌شدن انرژی می‌شود که آب منتقل می‌کند و سونامی یا تسونامی آغاز می شود .
